Η λήψη συμπληρωμάτων διατροφής από αθλητές και αθλούμενους αποσκοπούν στη βελτίωση των επιδόσεών τους αλλά και στην ταχύτερη αποκατάσταση μετά την προπόνηση και τους αγώνες, ανεξάρτητα από το είδος του αθλήματος ή της άσκησης.
Η βεταΐνη ή τριμεθυλογλυκίνη είναι μια ουσία που χρησιμοποιείται για την αύξηση της αντοχής και της δύναμης. Πρόκειται για ένα τροποποιημένο αμινοξύ με γλυκιά γεύση, που εμφανίζεται φυσικά στο σώμα. Μπορεί επίσης να βρεθεί σε τρόφιμα, όπως τα παντζάρια, το σπανάκι, τα δημητριακά, τα θαλασσινά και το κρασί. Η βεταΐνη βοηθά το σώμα να επεξεργαστεί μια ουσία που ονομάζεται ομοκυστεΐνη, η οποία εμπλέκεται στη φυσιολογική λειτουργία πολλών διαφορετικών τμημάτων του σώματος, όπως το αίμα, τα οστά, τα μάτια, την καρδιά, τα νεύρα, τον εγκέφαλο και τους μύες. Η βεταΐνη αποτρέπει τη συσσώρευση ομοκυστεΐνης στο αίμα, τα υψηλά επίπεδα της οποίας αυξάνουν τον κίνδυνο αθηροσκλήρωσης και συνεπώς τις πιθανότητες εμφράγματος, καρδιακής ανεπάρκειας, εγκεφαλικού επεισοδίου, κ.ά. Επίσης, θεωρείται δείκτης αυξημένου κινδύνου για άνοια, για νόσο του Alzheimer, για νευροψυχιατρικές παθήσεις, κ.ά.
Η βεταΐνη βοηθά στη διατήρηση της ενυδάτωσης και της λειτουργίας των κυττάρων σε απόκριση μιας ποικιλίας φυσιολογικών στρεσογόνων παραγόντων. Αυξάνει το αναερόβιο έργο και μειώνει την αντιληπτή προσπάθεια και την κόπωση. Συμβάλλει στη διατήρηση ενός ευνοϊκότερου περιβάλλοντος για τη πρόκληση διέγερσης-σύσπασης κατά τη διάρκεια της έντονης άσκησης. Δεδομένων των πιθανών φυσιολογικών ιδιοτήτων, έχει προταθεί ότι η συμπληρωματική χορήγηση βεταΐνης μπορεί να παρέχει εργογόνα αποτελέσματα στον άνθρωπο.
Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε φέτος στο επιστημονικό περιοδικό Journal of the International Society of Sports Nutrition εξέτασε τις επιδράσεις της συμπληρωματικής χορήγησης βεταΐνης για περιορισμένο χρονικό διάστημα στη μυϊκή αντοχή, στα επίπεδα του γαλακτικού οξέος στο πλάσμα, καθώς και της τεστοστερόνης και της κορτιζόλης, όπως και στον λόγο τεστοστερόνης προς την κορτιζόλη (T/C) ως απόκριση στην έντονη άσκηση αντίστασης.
Οι ερευνητές μελέτησαν 10 νεαρούς παίκτες του χάντμπολ, χωρίς προηγούμενη δομημένη εμπειρία σε άσκηση αντίστασης, οι οποίοι πραγματοποίησαν μια υψηλής έντασης προπόνηση (πιέσεις ποδιών ακολουθούμενες από πιέσεις πάγκου), πριν και μετά από 14 ημέρες λήψης είτε εικονικού φαρμάκου (μαλτοδεξτρίνη) είτε συμπληρώματος βεταΐνης. Το μεσοδιάστημα αποχής μεταξύ κάθε θεραπείας ήταν 30 ημέρες. Οι αθλητές 48 ώρες πριν από τις εν λόγω προπονήσεις κατέγραφαν την πρόσληψη τροφής τους και δεν εκτελούσαν έντονη άσκηση. Πριν από τη χορήγηση του συμπληρώματος, καθώς και πριν και μετά από κάθε συνεδρία οι επιστήμονες έλαβαν δείγμα για τη διενέργεια αιματολογικών εξετάσεων.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι μετά από τη λήψη βεταΐνης, οι αθλητές πραγματοποίησαν περισσότερες επαναλήψεις κατά την πίεση ποδιών και την άρση βάρους σε πάγκο. Η βεταΐνη οδήγησε σε χαμηλότερη κορτιζόλη μετά την άσκηση γαλακτικό οξύ, καθώς και υψηλότερη ολική τεστοστερόνη και αναλογία τεστοστερόνης/κορτιζόλης.
Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι με μόλις 2 εβδομάδες χορήγησης συμπληρώματος βεταΐνης βελτιώθηκε η αντοχή των μυών του άνω και κάτω μέρους του σώματος και επηρεάστηκαν οι δείκτες ενδοκρινικής λειτουργίας μετά από μια προπόνηση αντίστασης υψηλής έντασης σε έφηβους παίκτες χάντμπολ, μέσης ηλικίας 16 ετών. Συγκεκριμένα, φάνηκε να αυξάνονται οι συγκεντρώσεις τεστοστερόνης και να μειώνονται οι αποκρίσεις κορτιζόλης και γαλακτικού οξέως. Επιπλέον, η πρόσληψη βεταΐνης βελτίωσε την ικανότητα εκτέλεσης περισσότερων επαναλήψεων στις ασκήσεις πάγκου και πρέσας ποδιών, που αντιπροσωπεύουν την αντοχή των μυών του άνω και του κάτω μέρους του σώματος, αντίστοιχα.
Η αποτελεσματικότητα της βεταΐνης για τη βελτίωση της ποιότητας μιας συνεδρίας άσκησης με αντιστάσεις μελετήθηκε για πρώτη φορά το 2007. Τα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν στο Medicine & Science in Sports & Exercise, και έδειξαν ότι η λήψη συμπληρώματος βεταΐνης για 14 ημέρες βελτίωσε σημαντικά τη δύναμη άρσης βαρών σε πάγκο και κατακόρυφου άλματος, την ισομετρική δύναμη πάγκου και την ισομετρική δύναμη στο κάθισμα σε άνδρες που προπονούνταν ερασιτεχνικά.
Εκτός από τη συγκεκριμένη μελέτη, πρόσφατα διεξήχθη και μια άλλη μελέτη, η οποία όμως αφορούσε στις χρόνιες επιδράσεις της συμπληρωματικής χορήγησης βεταΐνης σε επαγγελματίες ποδοσφαιριστές νεαρής ηλικίας. Σύμφωνα με τα ευρήματα, 14 εβδομάδες συμπληρωματικής χορήγησης (2 g/ημέρα) αύξησε την τεστοστερόνη και τον λόγο τεστοστερόνης/κορτιζόλης κατά τη διάρκεια της αγωνιστικής περιόδου.
Κατά καιρούς έχουν πραγματοποιηθεί και άλλες μελέτες. Ενδεικτικά, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το εν λόγω συμπλήρωμα βοηθά τους αρσιβαρίστες να ολοκληρώσουν περισσότερες συνολικές επαναλήψεις σε προπονήσεις με πάγκο, να κάνουν πετάλι με περισσότερη δύναμη σε προπονήσεις ποδηλασίας και να κάνουν σπριντ για σχεδόν 40 δευτερόλεπτα περισσότερο από τα άτομα που έπιναν μόνο νερό.
Για περισσότερες συμβουλές διατροφής επισκεφτείτε το myflex.gr
