Με το πέρασμα των ετών στο σώμα μας συμβαίνουν σημαντικές αλλαγές. Άνδρες και γυναίκες βλέπουν το άλλοτε σφριγηλό και λεπτό κορμί τους να αλλάζει, να στρογγυλεύει, τα κιλά τους να αυξάνονται και οι μύες να χάνουν την ευρωστία τους. Η μεταμόρφωση αυτή δεν είναι ακίνδυνη, αφού αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης παχυσαρκίας και άλλων παθήσεων που τη συνοδεύουν. Τέτοιες είναι ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπέρταση, η δυσλιπιδαιμία, η καρδιοπάθεια, το εγκεφαλικό επεισόδιο και 13 μορφές καρκίνου, νόσοι που επηρεάζουν την ποιότητα ζωής, ακόμα και την επιβίωση. Οι γυναίκες τείνουν να παίρνουν περισσότερο βάρος από τους άνδρες, κυρίως κατά τις δεκαετίες από τα 40 έως τα 60, οπότε βάζουν από 0,61-0,87 kg/έτος, όπως δείχνει η επιστημονική έρευνα.
Αν και το φαινόμενο της αύξησης του βάρους μετά από τη μέση ηλικία ήταν υπαρκτό και παλαιότερα, σήμερα τα μεγέθη διαφέρουν πολύ συγκριτικά με το παρελθόν. Πλέον το υπερβολικό βάρος και η παχυσαρκία επηρεάζουν το ένα τρίτο του παγκόσμιου πληθυσμού και δυστυχώς τα ποσοστά διαρκώς αυξάνονται. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, υπέρβαροι και παχύσαρκοι είναι το 60% των ενηλίκων στην Ευρώπη, με το μεγαλύτερο ποσοστό να βρίσκεται στις μεσογειακές και ανατολικοευρωπαϊκές χώρες.
Μεγαλύτερες πιθανότητες να αποκτήσουν περιττό βάρος έχουν όσοι ακολουθούν μια διατροφή που χαρακτηρίζεται από υψηλής ενεργειακής πυκνότητας τρόφιμα και ποτά, αντίθετα με εκείνους που αντιστέκονται και επιλέγουν να τρώνε περισσότερα βασικές τροφές (π.χ. φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως ή διαιτητικές ίνες). Τα στοιχεία αναφέρουν επίσης ότι η μέτρια έως έντονη άσκηση για περισσότερα από 150 λεπτά/εβδομάδα επιβραδύνει την αύξηση του σωματικού βάρους ή την αποτρέπει.
Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; Ποιοι είναι οι λόγοι (και ενδεχομένως να μην είναι η επιβράδυνση του μεταβολισμού, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Science) που επηρεάζουν τις συνήθειες και οδηγούν σε παχυσαρκία; Η έρευνα δείχνει ότι οι συμπεριφορές των ανθρώπων εξαρτώνται από τις επιδράσεις του συνόλου των εμπειριών, τις αντιδράσεις σε ενδείξεις για την επίτευξη στόχων και από το φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον τους.
Για τις γυναίκες μέσης ηλικίας, που έχουν μεγαλύτερα ποσοστά παχυσαρκίας από τους συνομηλίκους τους, η δυσκολία ελέγχου της ποιότητας και ποσότητας του φαγητού που καταναλώνουν έγκειται τόσο στα διαθέσιμα τρόφιμα όσο και στο κοινωνικό περιβάλλον. Ακόμα και αν υιοθετούν υγιεινές διατροφικές συνήθειες, το οικιακό περιβάλλον έχει αναγνωριστεί ως η πλέον κρίσιμη επιρροή για τη διατήρησή τους, ιδίως εκείνων των γυναικών που είναι επιφορτισμένες με την παρασκευή φαγητού για τη σίτιση της οικογένειας.
Δεδομένου του ότι η θεραπεία της παχυσαρκίας μέσω παρεμβάσεων απώλειας βάρους είναι απαιτητική και δύσκολη (καθώς μόνο το 20% των ασθενών διατηρεί το νεοαποκτηθέν βάρος μετά από επιτυχημένα προγράμματα αδυνατίσματος), είναι συνετή η εξ αρχής αποφυγή της αύξησής του για την ανάσχεση του αυξανόμενου επιπολασμού της παχυσαρκίας. Η πρόληψή της προστατεύει από τις αρνητικές συνέπειες για την υγεία και τις δαπάνες για τη θεραπεία τόσο της ίδιας της νόσου όσο και των παθήσεων που συνήθως προκύπτουν εξαιτίας της.
Πρόσφατα δημοσιεύθηκε online στο Annals of Internal Medicine, η κατευθυντήρια οδηγία που εκδόθηκε από την Πρωτοβουλία Προληπτικών Υπηρεσιών για τις Γυναίκες (WPSI) του Αμερικανικού Κολλεγίου Μαιευτήρων και Γυναικολόγων (ACOG), με στόχο τον περιορισμό της αύξησης του βάρους και την πρόληψη της παχυσαρκίας και των κινδύνων για την υγεία που συνδέονται με αυτήν. Η συγκεκριμένη οδηγία υποστηρίζει την τακτική παροχή συμβουλών για τον τρόπο ζωής σε γυναίκες ηλικίας 40-60 ετών με φυσιολογικό ή υπέρβαρο Δείκτη Μάζας Σώματος 18,5-29,9 kg/m2 και συγκεκριμένα σχετικά με τη διατροφή που πρέπει να ακολουθείται και τη σωματική δραστηριότητα.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, στη μέση ηλικία και κατά τη μετάβαση στην εμμηνόπαυση συμβαίνουν αλλαγές που ακόμα κι αν δεν οδηγήσουν σε παχυσαρκία, αυξάνουν το κοιλιακό λίπος, μειώνουν την άλιπη μυϊκή μάζα και αυξάνουν την ανοχή στη γλυκόζη. Γι’ αυτό όσοι είναι σε αυτή την κρίσιμη ηλικία θα πρέπει να βρίσκονται σε εγρήγορση και να ακολουθούν μια διατροφή που θα τους προσφέρει όλα τα θρεπτικά συστατικά που είναι απαραίτητα για την εύρυθμη λειτουργία του οργανισμού, χωρίς να αυξάνουν το βάρος τους. Να τη συνδυάζουν δε με προγράμματα άσκησης για τη διατήρηση της άλιπης μυϊκής μάζας και την ενίσχυση του μεταβολικού ρυθμού.
Η παροχή συμβουλών από έμπειρους διατροφολόγους και ειδικούς στην κατάρτιση προγραμμάτων εκγύμνασης γυναικών, όπως φυσικά και ανδρών, αυτής της ηλικίας, αλλά και νεοτέρων, ευνοεί την υιοθέτηση συνηθειών που θα επηρεάσουν τη μελλοντική τους υγεία – θα μειώσει τις ασθένειες και θα τους χαρίσει το δώρο της ενεργού ζωής και της καλύτερης εμφάνισης για πολλά χρόνια.
Αυτό που θα πρέπει να έχουμε τελικά υπόψη μας είναι ότι στη γήρανση και τη γενετική δεν μπορούμε να παρέμβουμε, τις συμπεριφορές μας όμως μπορούμε να τις τροποποιήσουμε!
Για περισσότερα άρθρα και συμβουλές επισκεφτείτε το myflex.gr
